Dấu ấn xa hoa trên “bờ vàng”: Những biệt thự đã truyền cảm hứng cho “The Great Gatsby”

Gần một thế kỷ kể từ ngày The Great Gatsby của F. Scott Fitzgerald ra đời, những biệt thự lộng lẫy bên bờ Bắc Long Island, từng là hiện thân của giấc mơ Mỹ xa hoa trong thập niên 1920, vẫn còn để lại dấu tích. Dù phần lớn các dinh thự thời Gilded Age đã biến mất, nhưng một số ít còn lại đủ để kể cho chúng ta nghe câu chuyện về sự giàu có, quyền lực và cả sự phù du của một thời đại không thể lặp lại.

Mùa thu năm 1922, F. Scott Fitzgerald, 26 tuổi, cùng vợ Zelda, chuyển đến sống tại một căn nhà kiểu Địa Trung Hải trên Long Island, New York. Dù chỉ sống ở đây 18 tháng, nhưng trải nghiệm của ông tại vùng Bắc đảo này - nơi được mệnh danh là “Gold Coast” (bờ vàng) - đã gieo mầm cho kiệt tác The Great Gatsby, xuất bản năm 1925.

F. Scott Fitzgerald và vợ ông, Zelda, chuyển đến Long Island, NY năm 1992

Hai ngôi làng giàu có tại đây, Great Neck và Sands Point, lần lượt trở thành hình mẫu cho West Egg (tân phú) và East Egg (thế hệ giàu lâu đời) trong tiểu thuyết. Nơi đây từng là điểm đến mùa hè của giới thượng lưu Mỹ, nơi các chính trị gia, tài phiệt, nghệ sĩ và nhà văn tụ họp giữa những buổi dạ tiệc đầy champagne và âm nhạc jazz.

Bản đồ những dinh thự của giấc mơ Mỹ

1. Ngôi nhà của gia đình Fitzgerald tại Great Neck - Hồi ức khởi nguồn

Không lộng lẫy như biệt thự Gatsby trong tiểu thuyết, căn nhà tại 6 Gateway Drive lại là nơi Fitzgerald viết nên bản thảo đầu tiên. Được xây năm 1918 và bán lần cuối năm 2016 với giá 3 triệu USD, ngôi nhà vẫn đứng đó như một điểm đến hành hương cho người hâm mộ văn học.

Một căn phòng của ngôi nhà theo phong cách trang viên Địa Trung Hải

Chỉ cách vài bước là con phố đã được đổi tên thành “Great Gatsby Way”, nơi nay có những cửa hàng hiện đại như spa thú cưng hay cửa hiệu pickleball biểu tượng cho sự thay đổi thời đại.

2. Beacon Towers - Lâu đài hư ảo trên đỉnh biển

Cách Fitzgerald House 20 phút lái xe về phía Đông Bắc là Sands Point, nơi Beacon Towers từng tọa lạc. Với tháp trung tâm sừng sững và phong cách gothic fantasy, nơi đây được cho là cảm hứng trực tiếp cho dinh thự “như một Hôtel de Ville vùng Normandy” của Gatsby.

Beacon Towers, một dinh thự từng tọa lạc tại Sands Point

Xây dựng năm 1917 bởi nữ tài phiệt Alva Belmont và sau đó thuộc sở hữu của ông trùm truyền thông William Randolph Hearst, tòa lâu đài bị phá dỡ năm 1942. Hiện nay, những phần tường trắng stucco còn sót lại như một lời thì thầm của lịch sử.

3. Hempstead House - Giao lộ giữa di sản và điện ảnh

Nằm trong khu bảo tồn Sands Point Preserve rộng 216 mẫu Anh, Hempstead House là một biệt thự Tudor rộng 50.000 bộ vuông, được xây vào đầu thế kỷ 20 bởi Howard Gould. Sau này thuộc về nhà tài phiệt khai khoáng Daniel Guggenheim, dinh thự này hiện là bối cảnh của nhiều bộ phim như The Gilded Age (HBO Max).

Nội thất của biệt thự mang đậm dấu ấn quý tộc châu Âu, từ trần thư viện chạm khắc chân dung các đại văn hào đến những vườn hoa nhìn ra biển Long Island Sound nơi dễ dàng tưởng tượng ra cảnh Gatsby tổ chức tiệc đêm “trong khu vườn xanh lam đầy lời thì thầm, sâm panh và các vì sao”.

4. Old Westbury Gardens - Biểu tượng tình yêu và tài sản thép

Được hoàn thành năm 1906 bởi nhà công nghiệp John S. Phipps để tặng vợ Margarita Grace, Old Westbury Gardens là dinh thự 23 phòng kiểu Charles II nằm giữa khu vườn chính quy rộng 200 mẫu Anh. Lấy cảm hứng từ điền trang của gia đình Grace ở Anh quốc, biệt thự hiện là bảo tàng và điểm tổ chức hội chợ, hòa nhạc và triển lãm xe cổ.

Không chỉ là cảm hứng cho căn nhà của Daisy Buchanan người tình của Gatsby, biệt thự còn là nền tảng thị giác cho bản dựng của đạo diễn Baz Luhrmann trong phiên bản điện ảnh năm 2013.

5. Oheka Castle - Lâu đài trắng huyền thoại

Cách xa hơn về phía Đông Long Island, Oheka Castle do Otto Hermann Kahn xây dựng vào thập niên 1920 là một trong những dinh thự ấn tượng nhất. Với 127 phòng, giá xây dựng 11 triệu USD thời điểm đó (tương đương 158 triệu USD hiện nay), đây là nơi hội tụ của quyền lực và thẩm mỹ Pháp đương đại.

Sau nhiều thập kỷ sử dụng làm học viện quân sự và rơi vào phá sản, tòa lâu đài được phục hồi năm 1984 với chi phí hơn 40 triệu USD. Hiện là nơi tổ chức đám cưới xa hoa và phim trường cho các loạt phim như Succession, nơi nhân vật Logan Roy chơi trò “Boar on the Floor” gây ám ảnh.

Di sản và thức tỉnh

Vào thời kỳ đỉnh cao, Gold Coast có hơn 2.000 biệt thự trải dài từ Nassau đến Suffolk. Giờ đây, chỉ còn khoảng 500 tồn tại, nhiều trong số đó đã được chuyển đổi mục đích sử dụng hoặc nằm trong tình trạng trùng tu liên tục.

Theo kiến trúc sư Gary Lawrance người có hơn 800.000 người theo dõi trực tuyến vì các nội dung về biệt thự thời Gilded Age, Fitzgerald đã không lấy nguyên mẫu một căn nhà nào, mà “lấy từng mảnh nhỏ từ nhiều nơi và ghép lại để tạo nên biệt thự Gatsby”.

Từ Oheka Castle nơi từng là “thành trì của ngân hàng New York” đến Old Westbury Gardens nơi tỏa hương wisteria trong ngày đầu xuân, mỗi biệt thự là một nốt nhạc trong bản giao hưởng thời đại của sự xa hoa và hoài bão Mỹ.

shared via nytimes,

5 Công viên quốc gia Canada tuyệt đẹp cho mùa hè này

Khu bảo tồn Công viên quốc gia Pacific Rim ở British Columbia

Trong bối cảnh hệ thống công viên quốc gia Hoa Kỳ đang đối mặt với tình trạng thiếu nhân lực và ngân sách, dẫn đến tình trạng quá tải, đóng cửa khu cắm trại và rác thải không được thu gom, thì Canada – quốc gia láng giềng phương Bắc – đang nổi lên như một lựa chọn thay thế đầy hấp dẫn.

Theo ông Guy Thériault, người phát ngôn của Parks Canada – cơ quan quản lý 48 công viên quốc gia Canada – du khách Mỹ là nhóm khách nước ngoài lớn thứ hai sau người Canada tại các công viên nơi đây. Trong năm nay, ông dự báo lượng khách sẽ tăng mạnh do cả yếu tố chính trị lẫn kinh tế.

“Tôi nghĩ năm nay sẽ rất đông, đặc biệt khi người Canada chọn ở lại trong nước để phản đối chính sách thuế quan của Tổng thống Trump và khi đồng USD Canada yếu hơn,” ông Thériault cho biết. (1 USD Mỹ hiện đổi được khoảng 1,38 USD Canada.) Ngoài ra, giá xăng giảm cũng sẽ là cú hích lớn cho thị trường du lịch bằng ô tô.

Dưới đây là 5 công viên quốc gia của Canada được xem là lựa chọn lý tưởng thay thế các điểm đến nổi tiếng ở Mỹ:

1. Thay thế Acadia National Park (Mỹ) - Fundy National Park (New Brunswick)

Nếu bạn yêu thích khung cảnh ven biển như ở Acadia (Maine), nơi đón gần 4 triệu lượt khách mỗi năm, thì Fundy National Park – cách đó khoảng 250 dặm về phía đông bắc – là một viên ngọc ít người biết tới.

Với vé vào cửa chỉ 9 USD Canada (tương đương khoảng 6,5 USD Mỹ), Fundy thu hút khoảng 250.000 lượt khách mỗi năm – bằng một phần nhỏ so với Acadia.

Fundy nằm bên bờ Vịnh Fundy – nơi có thủy triều cao nhất thế giới – nên trải nghiệm mỗi lần đến đều rất khác biệt. Công viên rộng 80 dặm vuông này có hơn 25 thác nước, trong đó Dickson Falls là điểm đến được yêu thích nhờ lối đi bộ chỉ dài hơn 1 dặm qua khe núi xanh mướt. Đặc biệt, Fundy còn là điểm kết thúc của Fundy Footpath – tuyến đường mòn hoang sơ dài 40 dặm dọc theo bờ biển bắt đầu từ Công viên Tỉnh Fundy Trail.

2. Thay thế Glacier National Park (Mỹ) - Waterton Lakes National Park (Alberta)

Nằm ở tây nam tỉnh Alberta, Waterton Lakes có ranh giới liền kề với Glacier (Montana, Mỹ) và cùng tạo nên “Công viên Hòa bình Quốc tế Waterton-Glacier” – biểu tượng cho mối quan hệ hòa bình giữa hai quốc gia từ năm 1932.

Vé vào cửa chỉ 11 USD Canada, và bạn chỉ cần hộ chiếu để đi lại giữa hai công viên.

Dù chỉ bằng 1/8 diện tích của Glacier, nhưng Waterton lại dày đặc các điểm tham quan: từ những dãy núi, đồng cỏ, hồ nước do sông băng tạo nên, đến hơn 250 loài chim, gấu xám, sói và sư tử núi. Làng Waterton, nằm bên hồ Upper Waterton, là trung tâm dịch vụ với khu cắm trại và khoảng 400 phòng khách sạn, trong đó nổi bật là khách sạn Prince of Wales xây từ năm 1927. “Waterton rất gần gũi, đa phần là doanh nghiệp gia đình,” ông Shameer Suleman, Chủ tịch Phòng Thương mại địa phương, chia sẻ.

3. Thay thế Olympic National Park (Mỹ) - Pacific Rim National Park Reserve (British Columbia)

Với rừng mưa nhiệt đới và bờ biển hoang dã, Pacific Rim trên đảo Vancouver là bản sao hoàn hảo của Olympic (Washington). Vé vào cửa chỉ 11 USD Canada. Công viên dài 78 dặm này gồm ba khu vực: Long Beach, West Coast Trail và Broken Group Islands.

Long Beach khu vực dễ tiếp cận nhất trải dài 15 dặm giữa hai thị trấn Tofino và Ucluelet, có đường mòn lát nhựa, thích hợp cho đi bộ, lướt sóng và khám phá hệ sinh thái thủy triều. Những con đường mòn xuyên qua rừng tuyết tùng và linh sam cổ thụ thường được lát gỗ để bảo vệ nền rừng.

Nếu muốn thử thách, bạn có thể khám phá West Coast Trail dài 47 dặm - nơi du khách phải vượt qua hơn 100 hệ thống thang dốc và sông suối nguy hiểm. Với hơn 100 hòn đảo, Broken Group là thiên đường cho chèo thuyền kayak và quan sát động vật biển như cá voi và hải cẩu.

4. Thay thế Rocky Mountain National Park (Mỹ) - Banff National Park (Alberta)

Banff công viên quốc gia đầu tiên của Canada bảo tồn một phần của dãy Rocky Mountains và thu hút đông đảo du khách như “người anh em” ở Colorado.

Dù không yêu cầu đặt vé theo khung giờ như Rocky Mountain, nhưng mùa cao điểm hè tại Banff vẫn rất đông, vì vậy nên đặt phòng hoặc chỗ cắm trại trước. Vé vào cửa là 11 USD Canada. “Tuần cuối tháng 8 là thời điểm tốt nhất để ghé thăm,” bà Leslie Bruce, CEO Banff & Lake Louise Tourism, chia sẻ.

Banff nổi tiếng với hồ nước màu ngọc lam như Lake Louise và Moraine Lake (có thể di chuyển bằng xe buýt Parks Canada, giá 8 đô). Các hoạt động ngoài trời như chèo thuyền, đạp xe, cưỡi ngựa và leo núi đều rất phổ biến. Ngoài ra, công viên còn khuyến khích sử dụng phương tiện công cộng, với hệ thống Roam Public Transit tiện lợi cho việc di chuyển đến các điểm dừng chân.

5. Thay thế Wrangell-St. Elias National Park (Mỹ) – Kluane National Park and Reserve (Yukon)

Nằm liền kề Wrangell-St. Elias (Alaska), Kluane cùng tạo nên khu vực băng tuyết không cực lớn nhất thế giới, với những đỉnh núi tuyết trắng và sông băng kỳ vĩ. Cùng với các công viên liền kề ở Alaska và British Columbia, Kluane được UNESCO công nhận là Di sản Thế giới.

Dù địa điểm xa xôi, nhưng bạn vẫn có thể tiếp cận Kluane bằng tuyến đường lịch sử Alaska Highway hoặc Haines Highway (dài 44 dặm), với những khung cảnh ngoạn mục. Công viên không thu vé vào cửa cho khách trong ngày.

Từ trung tâm Thechal Dhal ở phía bắc, du khách có thể đi bộ theo Sheep Creek Trail dài 6 dặm để ngắm sông băng Kaskawulsh. Hồ Kathleen - cách Haines Junction khoảng 15 dặm – có các đường mòn dễ và khó, khu cắm trại và cả lều gỗ tiện nghi gọi là oTENTiks (giá thuê 133,25 USD/đêm). Haines Junction là trung tâm thương mại gần công viên, nơi du khách có thể tìm thấy trung tâm thông tin, nhà nghỉ và dịch vụ như câu cá, đi bộ đường dài và ngắm cảnh bằng máy bay.

shared via nytimes, 

Marseille – Thành phố cảng nổi loạn "gây sốt" giới trẻ châu Âu

Marseille thành phố cảng lớn thứ hai nước Pháp không chỉ là điểm đến của những cơn gió Địa Trung Hải quyến rũ hay hải sản tươi rói, mà còn là nơi giao thoa văn hóa sâu sắc và nhịp sống phóng khoáng đầy năng lượng. Với làn sóng nhập cư từ Bắc Phi, Ý và đảo Corsica, Marseille mang trong mình sự hoang dại, đa sắc, và nay đang trở thành “thỏi nam châm” mới cho giới trẻ châu Âu tìm kiếm một cuộc sống dễ thở hơn. Giá cả sinh hoạt rẻ, thiên nhiên bao quanh, đường bay mới mở liên tục – Marseille như một Paris phóng túng bên bờ biển.

Lịch trình 48 giờ khám phá Marseille

Thứ Sáu

16:00 – Friche la Belle de Mai: Không gian văn hóa khổng lồ giữa lòng thành phố

Khởi đầu chuyến khám phá tại Friche la Belle de Mai – nhà máy thuốc lá cũ rộng hơn 46.000 m², giờ là trung tâm văn hóa sôi động: triển lãm nghệ thuật, chợ nông sản, sân trượt ván, sân bóng rổ, vườn cộng đồng. Trên mái nhà còn có nhà hàng và khu vui chơi nhìn ra ga chính. Vào mùa hè, nơi đây tổ chức Festival Le Bon Air (6–8/6, vé từ 36 euro). Vào cửa miễn phí.

Chợ nông sản bên ngoài La Friche la Belle de Mai

18:30 – Ivresse La Cave: Bar rượu tự nhiên phong cách Đông Âu

Chỉ cách đó vài bước chân, bạn sẽ đến Ivresse La Cave – bar rượu nhỏ xinh với ánh nến lung linh. Chủ quán là hai chàng trai trẻ, chơi nhạc “Tainted Love” khi mở rượu vang tự nhiên từ Trung và Đông Âu. Thực đơn nhỏ nhưng chất: nấm lion’s mane nấu miso, dưa chuột nạo rưới xì dầu và hạt kiều mạch, ô liu Sicilian, cá cơm Cetara… Giá từ 4–18 euro cho món ăn, 5–8 euro/ly rượu. Không nhận đặt chỗ, cứ đến là thưởng thức.

20:00 – Atelier Renata: Bữa tối bí mật đậm chất Ý

Ẩn mình trong tòa nhà dân cư, Atelier Renata mở cửa với một buổi tối duy nhất, không menu. Không gian như phòng khách cổ điển của một người bà sành điệu, đèn nến và ảnh gia đình phủ kín. Đầu bếp Erika Blu, đặt tên quán theo bà ngoại mình, phục vụ món Ý sáng tạo: súp stracciatella truffle mùa đông, cá ngừ sống sốt chanh mùa hè, mỳ sốt thịt trắng nấu với bao tử bò. Bữa ăn giá 60 euro, chưa gồm đồ uống. Cần đặt trước.

Thứ Bảy

9:00 – Khám phá “bao tử của Marseille”

Bắt đầu ngày mới với chiếc bánh pastilla gà ngọt nhẹ (3 euro) tại tiệm bánh O’Coin Gourmand, rồi sang quán Bar de l’Est thưởng thức café crème (2 euro) ngắm khu Marché de Noailles khu chợ dân sinh náo nhiệt nhất Marseille. Người mua kéo xe chở rau củ, người bán hô giá liên tục. Mùi cá, thịt, gia vị Bắc Phi quấn quýt khắp nơi. Đừng quên thử pizza tại Pizza Charly, mở cửa từ năm 1962.

10:00 – Mua sắm qua ba làn sóng lịch sử

Đi dọc Rue d’Aubagne, bạn sẽ đi qua ba “lớp” văn hóa của thành phố. Maison Empereur - cửa hàng đồ gia dụng lâu đời nhất Pháp (từ 1827), Le Père Blaize - tiệm thảo dược thế hệ thứ sáu. Sau đó là làn sóng nhập cư Bắc Phi với các cửa hàng như Jiji La Palme d’Or (thảm Berber, giỏ, đèn). Hiện đại hơn là Épicerie l’Idéal (bán chanh muối 12 euro, harissa hoa hồng 18 euro) và tiệm đồ cổ Joli Rouge.

12:00 – Ăn trưa món Comores lạ miệng

Ghé Douceur Piquante, nhà hàng nhỏ với tường sơn vàng rực, chuyên món ăn đảo Comores. Đầu bếp Nadjatie Bacar vừa nấu vừa hát, tạo không gian ấm cúng. Menu chỉ có vài món, ví dụ như madaba (thịt bò, lá sắn, nước cốt dừa) hay cá nướng nguyên con kèm rau. Giá dao động 11–16 euro. Nên đặt bàn trước.

14:30 – Dạo chơi đến pháo đài thế kỷ 17

Tản bộ theo Quai de Rive Neuve, bạn sẽ thấy Fort St.-Nicolas – pháo đài được xây bởi vua Louis XIV để trấn áp người dân nếu nổi loạn. Sau hàng thế kỷ đóng cửa, nơi đây đã mở lại từ mùa xuân 2024, ban đêm hóa thành club techno, ban ngày có workshop điêu khắc, concert, escape game cho trẻ (vé 10 euro trẻ em, 15 euro người lớn). Có quán nước La Guinguette du Fort bán chanh tươi (4 euro) và rượu (4.5 euro). Vào cửa miễn phí.

17:00 – Ngắm toàn cảnh Marseille từ trên cao

Leo dốc hoặc đi xe bus (1.70 euro) đến Notre-Dame de la Garde nhà thờ trên đồi với tượng Đức Mẹ mạ vàng bế Chúa Hài Đồng. Từ sân thượng có thể ngắm toàn cảnh thành phố, Địa Trung Hải, và những mái nhà Provence xếp lớp. Bên trong là khảm mosaic tuyệt đẹp, tranh thuyền, và các phao cứu hộ do thủy thủ dâng tặng. Công trình đang được phục hồi, dự kiến hoàn thành cuối năm. Vào cửa miễn phí.

19:00 – Pizza ngon “chuẩn Marseille”

Nếu chưa ăn pizza thì chưa đến Marseille! Ghé Pizzeria La Bonne Mère, nơi pizza mang phong cách pha trộn Napoli - Roma - Marseille. Món nổi bật là pizza cá cơm (14 euro) phủ nước sốt cà chua tỏi, ô liu Taggiasca và pesto tự làm. Quán thuộc gia đình nhập cư Ý từ đầu thế kỷ 20. Nên đặt trước.

21:00 – Bar-hop thả ga tại Cours Julien

Đi taxi đến Cours Julien thiên đường nightlife. Quán Planète Livre Marseille la Passerelle rẻ vui, rượu vang chỉ 3 euro. Labo’n Heure có cocktail rượu rum Cihuatán và gin ngâm tảo (cocktail từ 7-16 euro). Cuối cùng là Le Champ de Mars – quán lâu đời hơn 100 năm, bán tequila 2.50 euro, chơi bi lắc và quẩy tới bến.

Fontaine des Danaïdes, trong khu Réformés, là nơi gặp gỡ quen thuộc của người dân địa phương

Chủ Nhật

10:00 – Nghỉ ngơi bên vịnh Counterfeit Money

Lấy cappuccino (3.80 euro) và bánh tại Boujou Coffee, rồi đi bộ xuống vịnh Anse de la Fausse Monnaie – nơi nước biển xanh trong dưới cầu cạn. Có truyền thuyết nơi đây từng phát hiện tiền giả hoặc là nơi từng xảy ra các vụ ám sát hoàng gia. Giờ là điểm tắm biển và tắm nắng lý tưởng.

12:00 – Thưởng thức bouillabaisse truyền thống tại cảng cá

Đi dọc bờ biển đến Vallon des Auffes, làng chài với nhà gỗ đầy sắc màu và thuyền neo dưới cầu vòm. Ăn trưa tại Chez Fonfon – nhà hàng 73 năm tuổi nổi tiếng với bouillabaisse – món súp cá trứ danh (65 euro/người) kèm nước sốt rouille tỏi cực mạnh. Nên đặt bàn trước.

shared via nytimes,